‘Filantropen die bij ons klant zijn, willen betrokkenheid en echte impact’

Wat als je als particulier of bedrijf wil investeren in een goed doel, maar niet goed weet hoe dat op een goede manier te doen? Om te antwoorden op die vraag, richtte Lieve Stappers 7 jaar geleden SAMMAN op. Deze sociale onderneming begeleidt onder het motto van ‘SLOW Philantropy’ filantropen om echt met impact te investeren in de maatschappij.

‘Onze klanten zijn zowel bedrijven als families of individuen, we werken in het Nederlands en in het Frans. Na een loopbaan in de advocatuur heb ik een tijd gewerkt in de social profit. Daar zag ik heel wat relaties tussen financiers en goede doelen voortijdig afspringen door gebrek aan begrip en vertrouwen langs beide kanten. Daar is het idee van SAMMAN geboren: hoe kunnen we die twee werelden beter op elkaar voorbereiden, zodat de samenwerking langer duurt?

SAMMAN neemt filantropen bij de hand die onze waarden van SLOW Philantropy willen onderschrijven: Samen Onderbouwd Langdurig Werken. De samenwerking tussen filantropen en goede doelen bij ons is meer dan geld geven en ontvangen. Het is een relatie waarin verschillende zaken geruild kunnen woorden: mensen, middelen, materiaal, mediakanalen of ‘massa’, waarmee we bedoelen dat een zaak sterker wordt als meer mensen er hun schouders onder zetten.’

‘Concreet bieden we een begeleiding die in het begin heel intensief is, nadien geleidelijk minder. Ze duurt gemiddeld een jaar. Het doel is om samen de oefening te doen zodat de klant ze nadien alleen verder kan zetten.

In een bedrijf zullen we bijvoorbeeld het team laten nadenken over welke maatschappelijke problemen hen als groep bezighouden. En wat ze goede doelen te bieden hebben? Vervolgens denken we na welk goed doel zou passen bij hun doelstellingen en hun troeven als filantroop. Bij families gaan we op dezelfde manier te werk. We spreken met de ouders, de kinderen, iedereen komt aan het woord.

We zoeken naar gedeelde waarden tussen de bedrijven en de goede doelen. De lijst van goede doelen van Donorinfo helpt heel erg bij die matching. Je weet dan immers dat je te maken hebt met transparante en ernstige goede doelen.’

‘Naast de begeleidingen organiseren we ook zo’n 8 lezingen per jaar voor onze community van families. Die gaan over een thema waar mensen mee bezig zijn in hun dagelijkse leven: burnout, kanker, euthanasie… We zoeken als spreker telkens een goed doel dat er op het terrein rond werkt. Die goede doelen vinden we ook op de website van Donorinfo.

Op die manier kunnen de mensen uit onze community met veel meer kennis van zaken zich inzetten voor de maatschappij. Na zo’n lezing merk je dat ze spontaan mee beginnen na te denken. Zo was er na een lezing met Bednet iemand die ons liet weten een connectie te hebben met een interessante IT-leverancier. Hoe klein de hulp ook is, ze is altijd heel waardevol. Het kan over netwerken gaan, over publiciteit…’

‘We hebben geen selectiecriteria. Maar wie met ons in zee gaat, is bereid om echt te investeren in impactvolle filantropie. Een bedrijf start bijvoorbeeld met twee oefeningen van telkens 4 uur. Als er 6 mensen in dat team zitten, zijn dat toch al 6 mandagen.

Ons klantenbestand is dan ook niet erg groot. Maar het zijn stuk voor stuk pioniers in de filantropie. Ze zijn bereid om eerst geld uit te geven aan onze begeleiding  om dan te kijken met ons hoe hun investering zo duurzaam en professioneel mogelijk kan verlopen. Ze willen in de eerste plaats dat hun investering rendeert voor de maatschappij, ze willen nadenken samen met het goede doel. Ze plaatsen zichzelf niet op de voorgrond. Het zijn echte altruïsten.’

‘Toen ik zelf in de social profit werkte, in de jaren ’90, moest ik ooit op zoek naar sponsors. Dat werd toen door sommigen nog beschouwd als je ziel verkopen. Die mentaliteit is veranderd. Nu zien we een tweede evolutie: goede doelen en bedrijven werken niet alleen meer samen via financiële steun, maar ook op andere manieren. Die manier van werken staat in België nog in zijn kinderschoenen, maar ze groeit wel.

We willen niet zoveel mogelijk klanten hebben, maar wel dat er zoveel mogelijk aan SLOW Philantropy gedaan wordt. Dat kan via onze begeleidingen, maar ook door mensen te inspireren tijdens onze lezingen of bijvoorbeeld door dit interview. Ons doel is niet winst maken om winst te maken, we zijn een sociale onderneming. Als we winst maken, investeren we die in onze lezingen.’

‘Ik merk dat geven toch altijd te maken heeft met emotie, er zit veel ‘hart’ in. Wij brengen met onze begeleiding het hoofd erbij. Dat wordt heel erg geapprecieerd door onze klanten. Ze zijn ook heel gevoelig aan passie als ze in contact komen met goede doelen. Een sociale ondernemer die het probleem echt wil aanpakken en daar een sterk verhaal over kan vertellen, inspireert hen erg.

Ik zie ook een tendens om eerder kleinschalige, lokale projecten te steunen. Gezondheidsthema’s krijgen veel belangstelling: oncologie, maar ook geestelijke gezondheidszorg, welzijn… Wij gaan voor een deel mee in de interesses van de filantropen, maar we prikkelen hen ook om hun blik te verruimen.

Onze klanten willen bovendien het gevoel hebben dat het goede doel hen meer wil geven dan een jaarrapport. Ze willen betrokkenheid. Dat moet niet altijd heel intens zijn. Het kan in de manier liggen waarop er gecommuniceerd wordt.

En tenslotte is financiële transparantie natuurlijk fundamenteel. Zolang je het mandaat van de organisaties zelf niet hebt om in hun werking te gaan graven, is de lijst van Donorinfo heel welgekomen.’

‘Filantropen denken vaak dat goede doelen in een heel andere wereld werken dan degene die zij kennen. Wij doen hen inzien dat een goed doel met dezelfde vragen kampt als een bedrijf. We zetten die twee werelden rond de tafel zet en dan volgt vaak een echte aha-erlebnis. Tegenwoordig moeten ook bedrijven trouwens naast hun ‘profit’ ook rekening houden met ‘people’ en ‘planet’. Dus die twee werelden komen dichter bij elkaar.

Door met de drie partijen rond de tafel te zitten, krijgen goede doelen ook een ander beeld van de mogelijkheden van filantropen. Ze zien dat ze als partners kunnen samenwerken.

Wij bewaken daarbij dat wat er afgesproken wordt, in het belang is van beide partijen. Bijvoorbeeld dat een teambuilding voor het bedrijf bijdraagt aan de missie van het goede doel en niet enkel extra werk vraagt. Een goed doel heeft toch vaak nog het idee dat het zich moet aanpassen omdat het de ontvangende partij is. Dat klopt niet. Een goed doel moet zelf uitmaken wat het kan en wil in een relatie met een filantroop.’

‘Soms is een familie of bedrijf helemaal verliefd op een bepaalde organisatie. Maar dan blijkt dat goede doel nog niet sterk of professioneel genoeg om duurzame investeringen te kunnen ontvangen. Dan kan de filantroop SAMMAN ook ‘doneren’ aan het goede doel.

We werken dan aan de bestuurscapaciteiten (corporate governance) van de organisatie, haar identiteit, haar strategische en financiële plan. We helpen het goede doel om haar sociale impact te bepalen en te meten. Na die oefening kan de filantroop met een gerust hart investeren in die organisatie.’

In het begin hadden wij naast onze sociale onderneming een vzw, met kapitaal van een 3-tal families. Daar konden goede doelen aankloppen om zich te laten selecteren voor begeleiding. Na 3 jaar wilden de financierende families liever een rechtstreekse relatie aangaan met een goed doel, en is dat gestopt 

Met SAMMAN begeleiden we wel elk jaar één goed doel pro bono. Maar ik droom er nog altijd van om opnieuw een SAMMAN fonds te hebben om organisaties te begeleiden. Juist de goede doelen die ons nodig hebben, hebben vaak niet de middelen om dat te betalen.’

‘Het traject van de Majin Foundation is ongetwijfeld ons mooiste verhaal. Daar zijn we begonnen bij één persoon die haar vermogen wilde investeren in  een betere begeleiding van mensen met kanker. We hebben die fantastische dame bij de hand genomen en samen oefeningen gedaan rond identiteit en missie. Dan hebben we haar geholpen om haar stichting op te zetten, personeel te vinden, doelstellingen te bepalen. En tenslotte hebben we samen met haar de selectieprocedure onder de loep genomen, en gekeken of de goede doelen die ze steunde ook de waarden van haar stichting  hooghielden. Samenwerking tussen projecten is daar één belangrijke van. 

Het was een traject van 6 jaar. Het is een project geworden waarin we alle SAMMAN waarden terugvinden, tot in de statuten toe. Dat is zeker voor herhaling vatbaar. 

Maar ook kleine dingen kunnen me erg blij maken. Zo kregen we onlangs exclusieve  kaarten voor een kunstbeurs van een organisatie en dit om ons te bedanken voor onze hulp. Dat is voor ons het grootste cadeau, als het goede doel tevreden is. Want ook als we families en bedrijven begeleiden, doen we het uiteindelijk voor de goede doelen en de maatschappelijke verandering waar zij aan werken.’